Działalność Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych (LPD):
- prowadzenie monitoringu narażenia wewnętrznego personelu za pomocą Licznika Promieniowania Ciała Człowieka, Licznika Promieniowania Tarczycy i pomiarów radiochemicznych moczu, a także ocena równoważnej i skutecznej dawki obciążającej;
- prowadzenie monitoringu środowiska i nadzoru radiologicznego terenu Ośrodka Jądrowego Świerk (w tym analizy próbek środowiskowych i dozymetryczne pomiary operacyjne), a także ocenę wpływu ośrodka na otoczenie;
- oznaczanie stężenia aktywności radonu (222Rn) w powietrzu przy użyciu detektorów pasywnych;
- wzorcowanie dozymetrycznej aparatury kontrolno-pomiarowej promieniowania gamma i neutronowego, a także mierników skażeń powierzchniowych alfa-
i betapromieniotwórczych;

LPD świadczy na rzecz podmiotów zewnętrznych usługi z zakresu:
- monitoringu narażenia wewnętrznego,
- pomiarów radiochemicznych próbek środowiskowych i technologicznych,
- wzorcowania aparatury dozymetrycznej,
- pomiarów dozymetrycznych,
- szkoleń z tematu dozymetrii i ochrony radiologicznej (wspólnie z Działem Edukacji i Szkoleń NCBJ).
Szczegółowy zakres usług świadczonych przez LPD znajduje się w zakładce Oferta.
LPD NCBJ jest członkiem:
- Polskiego Centrum Radonowego PCRn,
- Polskiego Konsorcjum Ochrony Radiologicznej PKOR,
- Klubu Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB,
- stowarzyszenia PROCORAD (Association for the Promotion of Quality Control in Radiotoxicological Analysis),
- sieci laboratoriów eksperckich ALMERA (Analytical Laboratories for the Measurement of Environmental Radioactivity),
- sieci EURADOS (The European Radiation Dosimetry Group).
Akredytacja
Laboratorium Badawcze AB 567 (Dział Pomiarów Skażeń) – akredytacja nieprzerwanie od 2005 r.
Aktualny zakres akredytacji AB 567
Laboratorium Wzorcujące AP 070 (Dział Kalibracji Aparatury Dozymetrycznej) – akredytacja nieprzerwanie od 2004 r.
Aktualny zakres akredytacji AP 070
Laboratoria funkcjonują zgodnie z wdrożonym systemem zarządzania opracowanym wg wymagań normy PN-EN ISO 17025:2018-02 oraz realizują cele zawarte w Polityce Jakości.
Laboratorium Badawcze AB 567
Zakres akredytowanej działalności:
- pomiary in vivo: stężenia aktywności radionuklidów gamma promieniotwórczych w ciele człowieka oraz stężenia aktywności radionuklidu 131I w tarczycy człowieka
- pomiary in vitro: stężenia aktywności izotopów promieniotwórczych w moczu (m.in. 3H, 90Sr lub 90Y, 238Pu oraz 239+240Pu, 210Po, izotopów emitujących promieniowanie gamma) oraz pomiary całkowitej aktywności izotopów betapromieniotwórczych
- ocena obciążającej dawki skutecznej lub równoważnej
- pomiary stężenia aktywności izotopu 3H w próbkach wodnych
i ściekach - pomiary stężenia aktywności izotopu radonu 222Rn w powietrzu metodą pasywną
- pomiary stężenia aktywności izotopów gamma promieniotwórczych w materiałach biologicznych (wraz z szacowaniem obciążającej dawki skutecznej) oraz próbkach środowiskowych (elastyczny zakres akredytacji)
Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego AB 567
Laboratorium Wzorcujące AP 070
Zakres akredytowanej działalności:
Wielkości mierzone:
- 18.01 Wielkości dozymetryczne
- promieniowanie gamma (źródła 137Cs, 60Co i 241Am)
- promieniowanie neutronowe (źródła Pu-Be, Am-Be, 252Cf)
- 18.02 Powierzchniowa emisja promieniowania
- źródło alfapromieniotwórcze 241Am
- źródła betapromieniotwórcze 90Sr, 14C, 36Cl
Wzorcowane obiekty:
- dawkomierze promieniowania jonizującego
- mierniki i monitory do pomiaru skażeń powierzchniowych alfa/beta
- przyrządy dozymetryczne do pomiaru promieniowania neutronowego
- przyrządy dozymetryczne do pomiaru promieniowania gamma
Oferta
Spektrometria promieniowania gamma
- Pomiar w Liczniku Promieniowania Tarczycy
- Pomiar w Liczniku Promieniowania Całego Ciała
- Identyfikacja oraz oznaczanie stężenia aktywności izotopów emitujących promieniowanie gamma w moczu
Radiochemiczne oznaczanie stężenia aktywności izotopów alfa- i betapromieniotwórczych w moczu
- Pomiary w przepływowym liczniku proporcjonalnym lub liczniku ciekłoscyntylacyjnym
- Oznaczanie całkowitego stężenia aktywności izotopów betapromieniotwórczych
- Oznaczanie całkowitego stężenia aktywności izotopów alfapromieniotwórczych )*
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopu strontu/itru (90Sr/90Y)
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopu siarki (35S)
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopu fosforu (32P)
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopu trytu (HTO)
- Pomiary w spektrometrze promieniowania alfa
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopów plutonu (238Pu, 239+240Pu)
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopu ameryku (241Am) )*
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopu polonu (210Po)
)* Procedura nieakredytowana
Pełny wykaz usług świadczonych przez LPD znajduje się w zakładce Do pobrania.
W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o Kontakt.
Spektrometria promieniowania gamma
- Pomiary bezpośrednie )**
- Pomiary wymagające preparatyki próbki )**
- Pomiary filtrów powietrza )**
- Pomiary niestandardowe )**
Radiochemiczne oznaczanie stężenia aktywności izotopów alfa- i betapromieniotwórczych
- Pomiary w przepływowym liczniku proporcjonalnym lub liczniku ciekłoscyntylacyjnym
- Oznaczanie całkowitego stężenia aktywności izotopów betapromieniotwórczych w próbkach wodnych )*
- Oznaczanie całkowitego stężenia aktywności izotopów alfapromieniotwórczych w próbkach wodnych )*
- Oznaczenie stężenia aktywności trytu (HTO) w próbkach wodnych
- Oznaczanie stężenia aktywności trytu (HTO) w wymazach oraz próbkach wodnych metodą wskaźnikową )*
- Oznaczenie stężenia aktywności trytu (HTO) w próbkach wodnych metodą wzbogacania w tryt )*
- Oznaczenie stężenia aktywności izotopu strontu/itru 90Sr/90Y w próbkach wodnych )*
- Oznaczanie stężenia aktywności 210Po w próbkach technologicznych )*
- Oznaczanie stężenia aktywności 210Po w filtrach powietrza )*
- Oznaczenie stężenia aktywności izotopu strontu/itru 90Sr/90Y w innych matrycach )*
- Pomiary niestandardowe )*
- Pomiary w spektrometrze promieniowania alfa
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopów plutonu w próbkach wodnych )*
- Oznaczanie stężenia aktywności izotopów ameryku w próbkach wodnych )*
- Pomiary niestandardowe )*
)* Procedura nieakredytowana
)** Informacje na temat możliwości wykonania badań w ramach zakresu akredytacji dla danej matrycy Klient uzyskuje po potwierdzeniu przez Laboratorium możliwości w tym zakresie i dodaniu danej matrycy do "Listy badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego"
Pełny wykaz usług znajduje się w zakładce Do pobrania.
W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o Kontakt.
Co to jest radon?
Radon to bezbarwny i bezwonny gaz szlachetny, produkt rozpadu promieniotwórczego radu. W środowisku obecnych jest kilka izotopów radonu, z czego na największą uwagę zasługuje 222Rn (T1/2=3,8 dnia), będący produktem rozpadu 226Ra. Według danych Państwowej Agencji Atomistyki Radon-222 wnosi aż 30,3% do całkowitej dawki skutecznej otrzymywanej w ciągu roku przez statystycznego Polaka (dane z 2020 roku). Warto zaznaczyć, że produkty rozpadu radonu również mogą niekorzystnie oddziaływać na organizm, dlatego monitoring stężenia tego pierwiastka w powietrzu jest niezwykle istotny.
Radon w otoczeniu człowieka
W środowisku radon powstaje w wyniku rozpadu promieniotwórczego radu. Śladowe ilości tego pierwiastka obecne są we wszystkich elementach skorupy ziemskiej: w glebach, skałach, a nawet wodach. Powstający w nich radon łatwo przenika do atmosfery. Choć jego stężenie w powietrzu na otwartej przestrzeni jest zwykle bardzo małe, to w przypadku budynków sytuacja może być odmienna. Radon, który powstaje w podłożu pod budynkiem może przenikać przez szczeliny w podłodze, czy przyłącza instalacji i kumulować się w pomieszczeniach. To zjawisko jest szczególnie nasilone w podziemnych częściach budynków, jak np. piwnice.
Stężenie radonu w mieszkaniach uzależnione jest przede wszystkim od struktury podłoża, na którym posadowiony jest budynek, ale również od czynników takich jak jakość izolacji budynku od podłoża, czy sposób wentylacji. Warto wiedzieć, że stężenie radonu w każdym pomieszczeniu danego budynku może być inne. Podobnie jak w dwóch stojących obok siebie budynkach.
Obowiązek pomiaru radonu
Aby dostosować przepisy krajowe do obowiązujących w Unii Europejskiej, w 2019 roku zmieniona została ustawa Prawo atomowe (Ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy Prawo atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej, Dz.U. z 2019 r, poz. 1593).
W ustawie Prawo atomowe dodano artykuły 23b-23g, dotyczące narażenia na radon w miejscach pracy i w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi oraz określono zakres odpowiedzialności za działania informacyjne i monitorowanie narażenia na radon m.in. w miejscach pracy i budynkach użyteczności publicznej.
Ustalono także poziom odniesienia dla średniorocznego stężenia promieniotwórczego radonu w powietrzu w miejscach pracy wewnątrz pomieszczeń oraz pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi – w wysokości 300 Bq/m3.
Więcej informacji odnośnie obowiązku pomiaru radonu znajduje się na stronie kampanii Państwowej Agencji Atomistyki https://www.gov.pl/web/poznajradon
Pomiary radonu realizowane przez LPD
Stężenie radonu można zmierzyć. Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych wykonuje pomiary stężenia radonu w powietrzu, wykorzystując w tym celu tzw. detektory pasywne. Są to niewielkie pojemniki, zawierające polimer wrażliwy na cząstki alfa pochodzące z rozpadu radonu.
Rekomendowany czas pomiaru z wykorzystaniem detektora pasywnego wynosi 90 dni. Po tym czasie detektor jest odsyłany do siedziby Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych, gdzie następuje jego odczyt i obliczenie średniego stężenia radonu w powietrzu. Wyniki analizy są przekazywane w formie sprawozdania z badania opatrzonego symbolem akredytacji.
W celu uzyskania informacji o przebiegu i kosztach analizy prosimy o wysłanie wiadomości na adres: radon@ncbj.gov.pl lub kontakt telefoniczny (22 273 10 32, 22 273 22 37).
Przyrządy neutronowe, aktywne (radiometry, sondy neutronowe, dawkomierze cyfrowe) i pasywne (np. dawkomierze TLD ALBEDO), są wzorcowane (napromieniane) we wzorcowych polach promieniowania neutronowego. Wzorcowania w zakresie mocy dawki i dawki odbywają się w otwartej przestrzeni od źródeł: 252Cf, 241Am-Be, 239Pu-Be.
Przeprowadzane wzorcowania obejmują:
- Wyznaczenie współczynnika wzorcowania/odpowiedzi przyrządu w otwartej przestrzeni od wybranego źródła promieniowania neutronowego,
- Kontrolę dyskryminacji promieniowania gamma w detektorze,
- Kontrolę odpowiedzi kierunkowej przyrządu.
Wzorcowanie aktywnych dawkomierzy osobistych odbywa się na fantomie wodnym i obejmuje kilkukrotne naświetlenie dozymetru dla trzech wartości dawki promieniowania neutronowego.
Napromienianie dawkomierzy pasywnych, w zależności od ich przeznaczenia, odbywa się na fantomie wodnym lub siatce i obejmuje naświetlenie dozymetru jedną wartością dawki neutronów (bez odczytu).
Pełny wykaz usług znajduje się w zakładce Do pobrania.
W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o Kontakt.
Przyrządy mierzące promieniowanie gamma: aktywne (radiometry, sondy scyntylacyjne, dawkomierze cyfrowe) i pasywne (np. dawkomierze TLD) są wzorcowane (napromieniane) we wzorcowych polach promieniowania gamma. Istnieje możliwość wzorcowania w zakresie mocy dawki i dawki, w trzech energiach od źródeł promieniowania gamma: 137Cs (662 keV), 60Co (1250 keV), 241Am (59,54 keV).
Przeprowadzane wzorcowania obejmują:
- Wyznaczenie współczynnika wzorcowania/odpowiedzi przyrządu w wiązce wybranego źródła promieniowania gamma,
- Wyznaczenie charakterystyki energetycznej,
- Kontrolę odpowiedzi kierunkowej przyrządu.
Wzorcowanie aktywnych dawkomierzy osobistych odbywa się na fantomie PMMA i obejmuje kilkukrotne naświetlenie dozymetru dla trzech wartości dawki promieniowania gamma.
Napromienianie detektorów pasywnych, w zależności od ich przeznaczenia, odbywa się na fantomie PMMA lub siatce i obejmuje naświetlenie dozymetru jedną wartością dawki promieniowania gamma (bez odczytu).
Pełny wykaz usług znajduje się w zakładce Do pobrania.
W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o Kontakt.
Przyrządy mierzące skażenia powierzchniowe alfa oraz beta promieniotwórcze są wzorcowane na stanowisku wyposażonym w zestaw wzorcowych źródeł powierzchniowych:
Promieniowanie α: 241Am (5,544 MeV),
Promieniowanie β: 14C (0,157 MeV) , 36Cl (0,710 MeV), 90Sr/90Y (2,274 MeV).
Przeprowadzane wzorcowania obejmują:
- Wyznaczenie współczynnika wzorcowania/odpowiedzi przyrządu od wybranego wzorcowego źródła powierzchniowego.
Pełny wykaz usług znajduje się w zakładce Do pobrania.
W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o Kontakt.
Pomiary dozymetryczne *)
- Badanie szczelności źródeł promieniotwórczych zgodnie z normą PN ISO 9978:1999 pkt. 3.7.1 lub 3.7.2
- poprzez pomiar promieniowania beta
- poprzez pomiar promieniowania gamma
- poprzez pomiar promieniowania alfa
- Badanie szczelności źródeł 226Ra (emanacji gazowej) zgodnie z normą PN ISO 9978:1999 pkt. 3.4A
- Pomiary stężenia 222Rn w powietrzu aparaturą operacyjną
- Pomiary skażeń alfa- i betapromieniotwórczych w powietrzu
- Oznaczanie całkowitego stężenia aktywności izotopów betapromieniotwórczych w próbkach stałych i ciekłych
- Oznaczanie całkowitego stężenia aktywności izotopów alfapromieniotwórczych w próbkach stałych i ciekłych
- Pobór próbek stałych (gleby, muły, materiały budowlane, roślinność)
- Pobór próbek ciekłych (wody technologiczne i odpady płynne, wody powierzchniowe, wody podziemne, wody pitne)
- Pomiary dozymetryczne (pola promieniowania, pomiary powierzchniowych skażeń promieniotwórczych, itp.)
- Inne usługi na podstawie indywidualnych uzgodnień z Laboratorium
)* Metody nieakredytowane
Pełny wykaz usług znajduje się w zakładce Do pobrania.
W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o Kontakt.
Do pobrania
W związku z wejściem w życie 25 maja 2018 r. przepisów o ochronie danych osobowych (RODO) informujemy o stosowanych przez nas zasadach przetwarzania danych oraz przysługujących Państwu prawach: www.ncbj.gov.pl/rodo
Wykaz usług:
W trosce o podnoszenie jakości realizowanych usług oraz satysfakcji naszych Klientów, zwracamy się z uprzejmą prośbą o wypełnienie i przesłanie poniższej ankiety dotyczącej Państwa opinii o pracy naszego Laboratorium. Uzyskane w ten sposób informacje po ich przeanalizowaniu będą wykorzystywane do dalszego doskonalenia usług, a tym samym coraz lepszego spełniania Państwa oczekiwań.
Kontakt
Narodowe Centrum Badań Jądrowych
Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych
ul. Andrzeja Sołtana 7
05-400 Otwock
Sekretariat:
tel. +48 22 273 10 32
+48 662 176 558
e-mail: lpd@ncbj.gov.pl
Dyżur dozymetryczny - całodobowy:
tel. +48 22 273 10 34
+48 502 116 985
Kierownik Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych
dr inż. Jakub Ośko
tel. +48 22 273 10 32
+48 512 583 695
e-mail: jakub.osko@ncbj.gov.pl
Dział Pomiarów Skażeń
mgr inż. Małgorzata Dymecka
tel. +48 22 273 11 50
e-mail: malgorzata.dymecka@ncbj.gov.pl
Dział Kalibracji Aparatury Dozymetrycznej
inż. Błażej Boimski
tel. +48 22 273 11 59
e-mail: blazej.boimski@ncbj.gov.pl
Dział Nadzoru Dozymetrycznego
Maciej Feczko
tel. +48 22 273 10 34
+48 502 116 985
e-mail: maciej.feczko@ncbj.gov.pl