Bezpłatny projekt dla szkół w Polsce

Detektory edukacyjne dla szkół

Projekt współfinansowany z programu
"Społeczna Odpowiedzialność Nauki"

Kontakt: tel. 22 273 16 12   

Zrealizowane projekty

Warsztaty „Zmierzyć niewidoczne”

W dniu 18 listopada 2017 r. w ramach VI Forum KMO zorganizowane zostały kilkugodzinne warsztaty przeprowadzone przez ekspertów z Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) Świerk oraz trenera Pracowni Edukacji Centrum Nauki Kopernik. Nauczyciele z całej Polski prowadzący Kluby Młodych Odkrywców mieli okazję wziąć udział w warsztatach przygotowujących metodykę pracy przy użyciu dydaktycznego zestawu pomiarowego.

Podczas warsztatów uczestnicy szukali odpowiedzi na następujące pytania:

  • Które substancje otaczające nas w życiu codziennym emitują promieniowanie?
  • Jak obserwować różne rodzaje promieniowania?
  • Jak pokazać, że promieniowanie jonizujące rozchodzi się ze źródła po liniach prostych?
  • Czym różnią się między sobą detektory? Czy wybór typu detektora jest istotny? Jeśli tak, to dlaczego?
Wykonali też serie pomiarów naturalnego promieniowania przy użyciu dwóch typów detektorów i przeanalizowali wyniki. Warsztat zakończył się sesją dyskusyjną, podczas której uczestnicy podzielili się swoimi spostrzeżeniami i pomysłami na projekty edukacyjne.
Warsztaty "Zmierzyć niewidoczne"

Warsztaty „Teach the teachers”

W dniach 10 - 11stycznia 2019 r. w ramach międzynarodowego projektu europejskiego New Horrizon Responsible Research and Innovation (RRI) w Dziale Edukacji i Szkoleń NCBJ zostały zorganizowane bezpłatne warsztaty „Teach the Teachers” skierowane do nauczycieli fizyki szkół ponadpodstawowych.

Celem realizowanego pilotażowego projektu było podniesienie i uzupełnienie kwalifikacji oraz warsztatu metodycznego nauczycieli fizyki poprzez wprowadzanie innowacji w edukacji fizyki, zwłaszcza w dziedzinie fizyki jądrowej i atomowej. Innymi słowy warsztaty miały na celu uczynienie pracy nauczycieli bardziej kreatywną i innowacyjną.

Jedną z technik zaproponowaną podczas warsztatów była praca metodą projektu z wykorzystaniem dydaktycznych detektorów promieniowania jonizującego w ramach prowadzonego projektu „Detektory dla Szkół”. W warsztatach wzięło udział 15 wyselekcjonowanych, aktywnych i doświadczonych nauczycieli fizyki z całej Polski, ze szkół o różnych warunkach organizacyjnych.

Warsztaty "Teach the teachers"
Każdy z uczestników po zakończonym szkoleniu otrzymał na okres dwóch miesięcy dwa zestawy dydaktycznych detektorów promieniowania jonizującego. Dzięki udostępnionym zestawom dydaktycznym nauczyciele mogli nie tylko przeprowadzać eksperymenty oraz pokazy podczas zajęć lekcyjnych, tym samym przybliżając uczniom zagadnienia związane z promieniowaniem, ale również przeprowadzić wraz z uczniami autorskie projekty edukacyjne. Dwa najciekawsze ze zrealizowanych eksperymentów są pokrótce opisane obok.

Dzięki przeprowadzonemu projektowi w zajęciach i projektach z wykorzystaniem naszych urządzeń wzięło udział ponad 2100 uczniów!!!

47 Zjazd Fizyków Polskich

W dniach 19 - 23 września 2021 r. odbył się w Bydgoszczy 47 Zjazd Fizyków Polskich. 19 września z bydgoskiego rynku została wysłana tandemowa sonda stratosferyczna zawierająca m. in. detektory promieniowania kosmicznego CosmicWatch, udostępnione przez NCBJ. Eksperyment ten zainaugurował część zjazdu poświęconą dydaktyce fizyki.

W ramach przygotowań do wysłania detektorów na lot balonem, odbyły się bardzo proste zajęcia z dziećmi szkolnymi zaangażowanymi w projekt. Organizator wygłosił wykład o promieniowaniu kosmicznym i wkładzie naukowców pochodzących z Bydgoszczy w rozwój tychże badań. Druga część zajęć to warsztaty z detektorami edukacyjnymi. Ze względu na wiek uczestników i fakt, że zdecydowana większość jeszcze nie rozpoczęła nauki fizyki, warsztaty miały charakter zabawy, podczas której dzieci zapoznały się z detektorami, przekonały się o istnieniu promieniotwórczości naturalnej i promieniowania kosmicznego.

Najciekawsze eksperymenty zrealizowane pod opieką uczestników projektów

Radon w piwnicy

Wszędzie tam gdzie naturalnie występują uran lub tor będzie im towarzyszył radon. Wydziela się on ze skał oraz z materiałów budowlanych i gromadzi w źle wentylowanych pomieszczeniach.

Uczniowie jednej ze szkół postanowili eksperymentalnie sprawdzić, czy w piwnicy ich szkoły znajduje się radon i wyznaczyć uśredniony okres połowicznego rozpadu próbki promieniotwórczej składającej się z produktów jego rozpadu. Próbkę swoją uzyskali wykazując się niezwykłą kreatywnością. Oto plan pracy wyjęty ze sprawozdania uczniów:

  1. Na koniec rury odkurzacza nakładamy gazę i chusteczkę higieniczną.
  2. Mocujemy plastrem tak utworzony filtr.
  3. Włączamy odkurzacz celem przefiltrowania powietrza w piwnicy.

Warto dodać, że odkurzacz filtrujący powietrze robił to przez kilka godzin. Gorąco zachęcamy do samodzielnego przeprowadzenia podobnego badania!


Autorzy pomysłu: Magdalena Sztuka, Szymon Łuszczyk
Opiekun: Zenona Stojecka
Szkoła: I LO, Wieluń

Badanie niejednorodności struktur

Poniżej krótki fragment sprawozdania uczniów:

Do naszego doświadczenia użyliśmy jako struktury niejednorodnej kartek papieru formatu A3, w których zrobiliśmy otwory o wymiarach 14x14 cm. Kartki zostały spięte ze sobą spinaczami biurowymi.

Po jednej jego stronie umieściliśmy elektrodę wolframową, zawierającą atomy promieniotwórczego toru. A po drugiej stronnie Dydaktyczny Licznik Geigera-Müllera w taki sposób, aby detektor Geigera–Müllera był naprzeciwko elektrody, a pomiędzy nimi tylko kartki.

Naszym zadaniem było przeskanowanie całej papierowej struktury wzdłuż i wszerz. Głównym celem było sprawdzenie czy licznik jest w stanie zarejestrować wzrost promieniowania w miejscu gdzie jest pusta przestrzeń oraz czy na podstawie pomiarów jesteśmy w stanie wyznaczyć przybliżoną wielkość otworu.


Autorzy pomysłu: Michalina Dymalska, Przemysław Mosiala, Marta Mowczan, Maksymilian Strózik, Maria Żuchowska
Opiekun: mgr Bogusław Urwanowicz
Szkoła: I LO, Wieluń