
Nowy grant OPUS dla NCBJ: zaawansowane materiały przyszłości
30-05-2025
Narodowe Centrum Badań Jądrowych otrzymało dofinansowanie w ramach prestiżowego konkursu OPUS 28 Narodowego Centrum Nauki. Jedyny projekt z naszego instytutu, który uzyskał finansowanie w tej edycji, został przyznany prof. dr hab. inż. Katarzynie Joannie Nowakowskiej-Langier na realizację badań pt. „Rola plazmy impulsowej w metodzie rozpylania magnetronowego w kształtowaniu struktury zaawansowanych warstw materiałów o wysokiej entropii”.
Projekt będzie realizowany w nowo utworzonym Departamencie Infrastruktury Badawczej NCBJ, we współpracy z Politechniką Śląską. Jego celem są badania podstawowe nad powłokami ze stopów o wysokiej entropii (HEA) — nowoczesnych materiałów, które dzięki wysokiej entropii mieszania i złożonej strukturze chemicznej wykazują potencjalnie unikalne właściwości mechaniczne i odpornościowe.
Zespół badawczy skoncentruje się na zrozumieniu wpływu parametrów plazmy impulsowej — w tym rozpylania magnetronowego o dużej mocy (HiPIMS) — na strukturę, skład fazowy i właściwości funkcjonalne wytwarzanych powłok. Pozyskana wiedza może w przyszłości przyczynić się do opracowania technologii powłok ochronnych do zastosowań w trudnych warunkach eksploatacyjnych.
„Ten projekt to ważny krok w kierunku nowoczesnych technologii materiałowych, w których precyzyjne sterowanie strukturą powłok na poziomie nanometrycznym pozwala tworzyć zupełnie nowe właściwości użytkowe. To nauka bliska zastosowaniom, ale oparta na solidnych podstawach fizycznych i inżynierskich. ” — opowiada prof. dr hab. inż. Katarzyna Joanna Nowakowska-Langier, kierownik projektu.
„Dzięki realizacji tego projektu i inwestycji w nowe źródła HiPIMS, zrobimy jakościowy skok w możliwościach naszej infrastruktury badawczej. To nie tylko rozwój dla NCBJ, ale realna szansa na transfer wiedzy do przemysłu w przyszłości.” - dodaje dr Svitlana Romaniuk, główna wykonawczyni projektu z ramienia NCBJ.
Choć projekt ma charakter badawczy, uzyskane wyniki mogą w dalszej perspektywie znaleźć zastosowanie w takich dziedzinach jak energetyka czy biomedycyna — m.in. przy opracowywaniu powłok ochronnych dla komponentów turbin czy implantów medycznych.
Projekt uzyskał dofinansowanie w wysokości ponad miliona złotych.