1. Program publikowania otwartego Elsevier w ramach licencji krajowej 2022-2024

Czasopisma hybrydowe objęte programem w 2024 r. (przy problemach z otworzeniem należy zapisać plik na dysku).Dodatkowe czasopisma dostępne w programie dla AGH w Krakowie, Akademii Leona Koźmińskiego, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Śląskiej, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Ekonomicznego
w Poznaniu, Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu i Uniwersytetu Gdańskiego Lista instytucji uprawnionych do programu (aktualizacja 29.03.2024)Prezentacja formularza Rights and Access dla programu A (aktualizacja 25.10.2021)

Umowa na licencję krajową Elsevier 2022-2024 obejmuje publikację ograniczonej liczby artykułów, które
są zwolnione z opłaty Article Processing Charge (APC) (czyli tzw. “program A” w nomenklaturze
z poprzedniej umowy). W każdym roku umowy program obejmuje 1013 artykułów wysłanych do czasopism
w danym roku. W 2022 r. zostało opublikowane 1013 artykułów oraz – w związku z opóźnieniem podpisania umowy Elsevier i odroczeniem przez Elsevier zamknięcia programu – dodatkowe 465 artykułów (dane
 z Elsevier 27.01.2023). W latach 2023 i 2024 program działa od 1 stycznia danego roku do momentu wyczerpania puli na dany rok. Pula 1013 artykułów z 2023 r. została wykorzystana do 05.12.2023. Program wznowiony został 1 stycznia 2024 r. z pulą 1013 artykułów na 2024 r.

Które czasopisma i jaki rodzaj artykułów są objęte programem?

Program w 2024 r. obejmuje 1102 czasopisma hybrydowe pochodzące z 7 kolekcji tematycznych Science Direct zgodnie z ograniczeniem licencji krajowej wprowadzonym w grudniu 2022 r.: Biochemistry, Genetics and Molecular Biology, Computer Science, Engineering, Health Sciences, Immunology and Microbiology, Mathematics i Physics and Astronomy; oraz z grupy Lancet. Instytucje akademickie, które są objęte licencją krajową i prenumerują indywidualnie dodatkowe kolekcje tematyczne czasopism, mogą także publikować w tych czasopismach w ramach programu, patrz dodatkowe czasopisma dla: AGH w Krakowie, Akademii Leona Koźmińskiego, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Śląskiej, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu i Uniwersytetu Gdańskiego.

Program nie obejmuje czasopism gold open access i niektórych czasopism współwydawanych przez Elsevier, w których publikacje otwarte są finansowane na specjalnych zasadach i nie mogą być realizowane w ramach programu krajowego. Programy obejmują następujące typy artykułów: Case Reports, Data, Full Length Articles, Micro Articles, Software, Reviews, Replication Study, Short Communications, Short Surveys, Videos, Practice Guidelines i Protocols, patrz opis typów.

Które opłaty są objęte programem?

Jedyną opłatą objętą programem jest Article Processing Charge (APC). Autorzy publikujący w programie są zwolnieni z opłaty APC, co jest prezentowane przez Elsevier w formularzu Rigts and Access jako 100% rabat. Katalogowe ceny APC (bez rabatu) są dostępne na stronie wydawcy, ale cennik ten zawiera tylko informacje dla podstawowego typu artykułu Full Length Article, oraz nie uwzględnia dodatkowych zniżek do APC, które mogą być stosowane przez redakcje. Wiążące informacje o cenie APC dla danego artykułu przed i po rabacie z tytułu programu są widoczne dla autora już po przyjęciu artykułu do publikacji w formularzu Rights and Access opisanym poniżej w sekcji “Kiedy i jak można zgłosić artykuł do programu?” oraz dla administratora w systemie EOAP.

Niektóre czasopisma pobierają dodatkowe opłaty, np. opłatę od liczby stron (“Page Charges”), opłatę za przyjęcie manuskryptu (“Submission Fee”) lub za dodatkowe usługi, które mogą być zamówione przez autora (odbitki, kolorowe rysunki w wersji drukowanej itp.). Opłaty te są opisane w instrukcjach dla autorów na stronach domowych poszczególnych czasopism oraz są wskazane w korespondencji z redakcją lub na specjalnej stronie, do której autor zostaje skierowany przez redakcję po akceptacji artykułu do druku. Opłaty te nie są podane w opisanym poniżej formularzu Rights and Access, w którym wskazana jest tylko opłata APC. Dodatkowe opłaty są rozliczane między czasopismem i autorem na podstawie osobnej faktury. Opłata “Page Charges” ma zastosowanie niezależnie od otwartego lub subskrypcyjnego modelu publikacji i wg informacji z marca 2021 r. jest stosowana przez kilkanaście czasopism, ale przy publikacji w dowolnym czasopiśmie autor powinien sprawdzić aktualne zasady na stronie danego czasopisma.

Kto i z jakiej instytucji może korzystać z programu?

Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach, które są objęte licencją krajową Elsevier oraz założyły konto administracyjne w systemie Elsevier Open Access Platform (EOAP) do weryfikacji afiliacji swoich autorów, patrz lista instytucji. Wg umowy autor korespondencyjny jest jedynym autorem, który zarządza procesem publikacji artykułu od przesłania do akceptacji i prowadzi korespondencję w tej sprawie z Elsevier. Instytucje zainteresowane założeniem konta EOAP mogą zgłaszać się na adres wbn@icm.edu.pl.

Kiedy i jak można zgłosić artykuł do programu?

W ramach programu w 2024 r. można opublikować artykuł wysłany do czasopisma w 2024 r. po zaakceptowaniu artykułu do publikacji, jeśli pula programu nie jest jeszcze w tym momencie wyczerpana. W momencie składania manuskryptu do czasopisma autor może otrzymać od wydawcy informację o możliwym rabacie z tytułu programu, ale jest to tylko informacja o spełnianiu kryteriów do programu, a nie gwarancja dostępności puli. Autor korespondencyjny, którego artykuł został zrecenzowany i zaakceptowany do publikacji, otrzymuje od Elsevier link do formularza Rights and Access. Formularz służy do wyboru publikacji w modelu subskrypcyjnym lub otwartym (gold open access) oraz umożliwia skorzystanie z programu dla polskich autorów. W formularzu należy wskazać organizację, która powinna być zgodna z afiliacją lub jedną z afiliacji przypisanych do autora korespondencyjnego na stronie tytułowej artykułu. Jeśli organizacja, czasopismo oraz typ artykułu są objęte polskim programem, a pula programu jest nadal dostępna w momencie wypełniania formularza, to formularz automatycznie wyświetli autorowi opcję publikacji otwartej w ramach programu i zwolnienia z opłaty APC, patrz prezentacja formularza dla programu. Po wyczerpaniu dostępnej puli formularz oferuje publikację w modelu subskrypcyjnym lub w modelu otwartym na koszt autora.

W przypadku wyboru opcji publikacji otwartej autor musi także wybrać w dalszej części formularza typ licencji CC-BY lub CC-BY-NC-ND. Od marca 2022 w niektórych czasopismach Elsevier jest także do wyboru opcja licencji CC-BY-NC. Autor może wybrać licencję według własnego uznania, ale zwracamy uwagę, że licencja CC-BY jest wymagana w Planie S, którego sygnatariuszem jest m.in. NCN, patrz informacja na stronie NCN. Po wybraniu przez autora opcji publikacji otwartej w programie artykuł zostanie przesłany do weryfikacji, po której autor dostanie kolejnego emaila z informacją o wyniku weryfikacji. Uwaga: autor według własnego uznania może wybrać tradycyjną bezpłatną publikację artykułu (opcja „subskrypcja”) i nie będzie to skutkować żadnym ograniczeniem dostępu do programu w przyszłości.

Jak przebiega weryfikacja artykułów zgłoszonych do programu?

Informacja o artykule zgłoszonym do programu jest przesyłana przez Elsevier do lokalnego administratora w instytucji, który za pomocą konta w systemie EOAP dokonuje weryfikacji, czy autor jest afiliowany w instytucji oraz czy wskazał tę afiliację na stronie tytułowej artykułu. W razie wątpliwości lokalny administrator kontaktuje się z autorem.

Gdzie można uzyskać pomoc w sprawie programu?

Wszelkie pytania dotyczące programu można kierować do wydawnictwa Elsevier na adres support@elsevier.com oraz do WBN na adres wbn@icm.edu.pl. W przypadku problemów z publikacją konkretnego artykułu wskazane jest podanie w korespondencji identyfikatora DOI, o ile jest on już przypisany do artykułu. Informacja o polskim programie jest także dostępna na stronie Elsevier. Dodatkowo można obejrzeć nagrania webinariów dla bibliotekarzy/bibliotekarek oraz autorów/autorek dotyczący zasad publikowania w modelu Open Access Elsevier w ramach licencji krajowej: Elsevier library journey, Elsevier author journey. Pod adresem wbn@icm.edu.pl można także uzyskać kontakt do lokalnych administratorów programu publikowania Elsevier w poszczególnych instytucjach.

Więcej informacji:

https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/#elsevier_oa

2. Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej IOP 2023-2025

Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach uczestniczących
w konsorcjum IOP. W 2024 roku program obejmuje hybrydowe i w pełni otwarte czasopisma IOP oraz wszystkie typy publikacji. Program pozwala na publikację na licencji CC-BY bez opłat nieograniczonej liczby artykułów przyjętych do publikacji w bieżącym roku. W 2020 r. zostało opublikowane 58 art., w 2021 r.
 60 artykułów, a w 2022 r. dostępna była pula 60 artykułów (została wyczerpana 15.11.2022), zwiększona przez Wydawcę o 10 artykułów, które zostały wykorzystane do 31.12.2022 roku. Od 2023 r. pula w programie jest nieograniczona, w 2023 r. wykorzystano 94 artykuły.

IOP rozpoznaje artykuły uprawnione do programu na podstawie afiliacji podanej przez autora korespondencyjnego w formularzu przy wysyłaniu manuskryptu do czasopisma i po przyjęciu artykułu
do publikacji przesyła informację o artykule do ICM. Po sprawdzeniu, czy w artykule podana jest odpowiednia afiliacja, ICM potwierdza włączenie artykułu do programu. W ramach nowego systemu wprowadzonego przez IOP w 2021 r. autor wypełnia dodatkowy formularz w trakcie recenzji albo zaraz po akceptacji artykułu. W tym formularzu autor ma możliwość wyboru publikacji OA w ramach programu i z zachowaniem praw autorskich. Jeżeli autor zrezygnuje z publikacji OA lub powiadomi wydawcę, że chce pokryć koszty z innego źródła, artykuł nie jest włączany do programu. Autorzy, którzy wraz z akceptacją artykułu nie dostaną propozycji publikacji OA w ramach programu, mogą zgłaszać się do ICM na adres wbn@icm.edu.pl załączając stronę/y z tytułem, autorami i afiliacjami z zaakceptowanego manuskryptu. Dostępna jest także broszura o programie przygotowana przez wydawcę oraz informacja o programie na stronie wydawcy.

Więcej informacji:

https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/#iop_oa 

3. Program publikowania otwartego Springer w ramach licencji krajowej 2022-2024

Program umożliwia autorom, afiliowanym w polskich instytucjach akademickich, w tym Narodowemu  Centrum Badań Jądrowych, publikowanie artykułów otwartych.

Koszty publikacji artykułów pokrywane są ze środków MEiN.

Czasopisma Springer objęte programem (lista zaktualizowana 08.04.2024)
Lista instytucji uprawnionych do programu (aktualizacja 29.03.2024)
Prezentacja formularza dla autorów Open Access Systems Solution

Program umożliwia autorom afiliowanym w polskich instytucjach akademickich publikowanie artykułów otwartych w czasopismach hybrydowych Springer. Koszty publikacji artykułów w ramach programu (Article Processing Charge) są pokrywane z opłaty za licencję krajową Springer ze środków MNiSW. Od 2019 r. umowa na licencję krajową Springer ma wszystkie atrybuty umowy transformacyjnej, w której większa część opłaty licencyjnej jest przeznaczona na publikowanie otwarte, a mniejsza część stanowi opłatę za dostęp do artykułów subskrypcyjnych. Rozwiązanie to związane jest z założeniem, że udział artykułów otwartych w czasopismach hybrydowych będzie stopniowo rósł, aż do całkowitej transformacji czasopism do modelu otwartego, co jest zgodne z Planem S. W roku 2022 r. do programu przyjęto 992 artykuły, w tym 180 artykułów w okresie styczeń-luty w ramach puli pozostałej z 2021 r. oraz 812 artykułów w okresie lipiec-grudzień w ramach nowej puli artykułów na 2023 r. Program był zawieszony pomiędzy lutym a lipcem 2022 r. ze względu na opóźnienie potwierdzenia finansowania MNiSW na 2022 r. W roku 2023 r. do programu przyjęto 1836 artykułów, w tym 512 artykułów w okresie styczeń-kwiecień w ramach puli pozostałej z 2022 r. oraz 1324 artykuły w okresie maj-grudzień z nowej puli 1350 artykułów na 2023 r. W styczniu 2024 r. z programu skorzystało ostatnie
26 artykułów w ramach puli pozostałej z 2023 r. Powyższe dane z lat 2022 i 2023 zostały skorygowane w styczniu 2024 r. w oparciu o aktualną metodę zliczania artykułów w systemie Springera opartą na dacie przyjęcia artykułu do programu (data weryfikacji afiliacji).

Kto może korzystać z programu?

Program przeznaczony jest dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach, które są objęte licencją krajową Springer oraz założyły konto administracyjne Article Approval Service (AAS) do weryfikacji afiliacji swoich autorów, patrz lista instytucji. Afiliacja autora korespondencyjnego powinna być podana
 w nagłówku artykułu z dokładnością wystarczającą do jednoznacznej identyfikacji z powyższą listą. Autor korespondencyjny może podać w artykule więcej niż jedną afiliację i wystarczy, aby przynajmniej jedna z nich była zgodna z listą. Afiliacja ewentualnych współautorów artykułu nie ma znaczenia dla programu.

Które czasopisma i jakie artykuły są objęte programem?

Program obejmuje obecnie 1983 czasopism hybrydowych z podstawowej kolekcji Springer oraz 20 czasopism hybrydowych ADIS, patrz katalog 2024 (zaktualizowany 08.04.2024). Program nie obejmuje czasopism otwartych BioMed Central oraz SpringerOpen. Program obejmuje artykuły typu OriginalPaper, ReviewPaper, BriefCommunication oraz ContinuingEducation. Program nie obejmuje EditorialNotes, News, Letters.
 W ramach programu pokrywana jest opłata Article Processing Charge, ale nie są pokrywane opcjonalne opłaty dodatkowe za kolorowe rysunki itp. Uwaga: czasopismo Advances in Therapy pobiera obowiązkową opłatę dodatkową Rapid Service Fee, która nie jest pokrywana z programu. Jest to jedyne czasopismo w programie stosujące taką obowiązkową opłatę i prawdopodobnie zostanie usunięte z programu w 2025 r.

Jak korzystać z programu?

Po przyjęciu artykułu do publikacji autor korespondencyjny otrzymuje email, który zawiera link służący do zakończenia procesu publikacji. Link prowadzi na stronę, na której należy kliknąć ‘Request login email’ (patrz prezentacja, str. 3), po czym autor otrzyma drugi email z linkiem do formularza Open Access Systems Solution. W formularzu autor korespondencyjny musi wskazać swoją afiliację (patrz prezentacja, str. 5) na liście, która zawiera instytucje objęte umowami na publikowanie otwarte ze Springerem. Wybrana afiliacja musi być jedną z afiliacji autora podanych w artykule. Na liście w formularzu występują nazwy angielskie polskich instytucji, ale wybór z tej listy służy wyłącznie potwierdzeniu afiliacji przez autora, natomiast w artykule może występować nazwa instytucji w dowolnej wersji językowej. Jeśli w momencie wypełniania formularza pula artykułów w programie na danych rok nie jest jeszcze wyczerpana i system rozpozna wybraną instytucję jako należącą do programu, to formularz wyświetli informację “Open access at no cost to you” (patrz prezentacja, str. 6), która dotyczy umowy krajowej obejmującej wszystkie polskie instytucje akademickie zgłoszone do licencji Springer. Po kliknięciu w ‘Yes, submit for approval’ informacja o artykule zostanie wysłana do lokalnego administratora w instytucji w celu weryfikacji afiliacji. O wyniku weryfikacji autor zostanie powiadomiony emailem (patrz prezentacja, str. 9). Akceptacja publikacji w programie OA oznacza, że koszt publikacji zostanie pokryty z opłaty za licencję krajową wniesioną do Springera przez ICM i finansowaną
ze środków MEiN.

Opisana powyżej procedura jest wykorzystywana przez Springera do obsługi większości czasopism hybrydowych, za wyjątkiem niektórych czasopism, które na liście czasopism w kolumnie J zostały oznaczone jako niestandardowe. W przypadku tych czasopism autor korespondencyjny otrzyma specjalne instrukcje postępowania od redakcji. Ponadto formularz Open Access Systems Solution oferuje jedynie standardowy typ licencji otwartej CC-BY, która jest zgodna z planem S i rekomendowana przez WBN. Jeśli jednak autor chce opublikować swój artykuł na licencji CC-BY-NC, to powinien to zgłosić do wydawnictwa na adres ORSupport@springernature.com w momencie lub zaraz po pierwszym wysłaniu artykułu do czasopisma. Po akceptacji takiego artykułu autor otrzyma od wydawnictwa specjalny formularz dla niestandardowej licencji. W opisanych powyżej przypadkach niestandardowych informacja o artykule jest także wysyłana do lokalnego administratora w instytucji w celu weryfikacji afiliacji.

Gdzie można uzyskać pomoc w sprawie programu?

Wszelkie pytania dotyczące publikowania otwartego w czasopismach hybrydowych można kierować bezpośrednio do wydawnictwa Springer Nature pod adres oa.verification@springernature.com. W razie dalszych problemów prosimy kontaktować się z obsługą WBN pod adresem wbn@icm.edu.pl. Informacje
o programie są także dostępne na stronie wydawcy Open access agreement for Poland

Więcej informacji:

https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/#springer_oa

4. Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej OUP - dostęp do kolek­cji Math& Phy­si­cal Scien­ces 2024

Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej OUP 2024
Ostatnia aktualizacja 27.02.2024: program zawieszony od 1 stycznia 2024 r. do czasu przyznania przez MEiN dofinansowania na 2024 r., co prawdopodobnie nastąpi w drugiej połowie marca 2024 r., oraz podpisania nowej umowy z wydawcą. Artykuły opublikowane w okresie zawieszenia programu będą mogły zostać zamienione
na model otwarty (“retroaktywacja”) po uruchomieniu programu.

Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach uczestniczących
 w konsorcjum OUP, które wykupiły dowolną kolekcję tematryczną z pełnym zakresem nowych czasopism (kolekcja z dopiskiem “2024” w nazwie) i zgłosiły się do programu publikowania. Programem objęte jest 357 czasopism hybrydowych z listy na stronie wydawcy (uwaga: programem objęte są tylko czasopisma hybrydowe, które mają dopisek “yes” w kolumnie D na liście). Program pozwala na publikację bez opłat dla autorów określonej liczba artykułów OA przyjętych do publikacji w bieżącym roku, a pula artykułów jest wspólna dla wszystkich instytucji uczestniczących w programie. W 2020 r. pula artykułów wynosiła 204,
z czego wykorzystano 30. W 2021 r. pula wynosiła 100 artykułów, z czego wykorzystano 62. W roku 2022 program obejmował pulę 70 artykułów, którą w pełni wykorzystano. W roku 2023 program został wznowiony 15 czerwca 2023 r. po podpisaniu nowej umowy bez ograniczeń na liczbę artykułów. Całkowita liczba artykułów opublikowana w ramach programu z 2023 r. wyniosła 90 (aktualizacja 5.03.2024 r.).

Program OUP nie obejmuje czasopism w pełni otwartych (fully OA titles), ale autorzy korespondencyjni
z instytucji objętych programem mogą korzystać z 10% zniżki do opłaty APC w tych czasopismach.

Autor artykułu zaakceptowanego do publikacji powinien wypełnić formularz on-line zgodnie z instrukcją wydawcy. Autor korespondencyjny powinien posługiwać się adresem email z domeny instytucji uczestniczącej w programie, co gwarantuje, że system automatycznie prześle zapytanie o weryfikację artykułu do administratora konsorcjum. Autor posługujący się emailem spoza domeny instytucji po otrzymaniu akceptacji artykułu od redakcji powinien dodatkowo skontaktować się z koordynatorem. Koordynatorem licencji
i programu OUP od 2021 r. jest firma Ebsco, osoba kontaktowa: Anna Abramowska AAbramowska@ebsco.com. Dostępna jest także informacja o programie publikowania dla konsorcjum na stronie wydawcy oraz adres kontaktowy do wydawcy w sprawach publikowania jnls.author.support@oup.com.

Więcej  informacji :

https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/#oup_oa

Program jest dodatkiem do licencji krajowej na dostęp do czasopisma Science. Czasopismo Science działa wyłącznie w modelu subskrypcyjnym, a do publikowania otwartego przeznaczone jest osobne czasopismo open-access Science Advances. Krajowa opłata licencyjna Science finansowana przez MEiN pokrywa koszt publikacji w czasopiśmie Science Advances do 10 artykułów z Polski rocznie. Oferta przysługuje autorom korespondencyjnym afiliowanym w polskich instytucjach objętych licencją Science, którzy wskazali tę afiliację na stronie tytułowej artykułu. Wydawnictwo samo identyfikuje takie artykuły, ale w celu zapewnienia poprawnej identyfikacji autor korespondecyjny z Polski powinien osobiście kontaktować się z wydawnictwem w całym procesie zgłaszania artykułu i publikacji. Autorzy korespondencyjni, których artykuły zostały przyjęte do druku, mogą dodatkowo kontaktować się z ICM na adres wbn@icm.edu.pl w celu skorzystania z programu. W 2021 r. w ramach programu publikowania otwartego w Science Advances zostały opublikowane 2 artykuły, w 2022 r. 3 artykuły, w 2023 r. 2 artykuły.

 Więcej  informacji :

https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/#science_oa

Więcej szczegółów m.in. o programach publikowania otwartego na stronie bibliotecznej https://www.ncbj.gov.pl/biblioteka-ncbj oraz na stronie https://wbn.icm.edu.pl/komunikaty/ i  https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/