Czym się zajmujemy?

Czwarty Zakład Departamentu Badań Podstawowych zajmuje się badaniami z zakresu astrofizyki i astronomii, głównie ich aspektami obserwacyjnymi. Nasza siedziba mieści się w Warszawie przy ulicy Pasteura 7.

Badania prowadzone w Zakładzie Astrofizyki obejmują:

Kosmologię: CMB, duże struktury Wszechświata, ciemna materia, kosmologia niestandardowa i soczewkowanie grawitacyjne
Fale grawitacyjne: Astronomia wieloskładnikowa, nowe narzędzia dla kosmologii
Fizykę galaktyk: Formacja i ewolucja galaktyk, AGN, kwazary i rozbłyski gamma
Ośrodek międzygwiazdowy: Powstawanie gwiazd, gwiazdy neutronowe i białe karły

Naukowcy Zakładu są również zaangażowani w wiele projektów międzynarodowych.

 

 

Więcej szczegółów dotyczących badań Zakładu Astrofizyki i jego pracowników jest dostępnych w angielskiej wersji strony

Aktualności

Aktualności dotyczące badań prowadzonych przez nasz Zakład znajdziesz tutaj.

Aktualności

<a href="https://www.ncbj.gov.pl/news-bp4">Aktualności dotyczące badań prowadzonych przez nasz Zakład znajdziesz&nbsp;tutaj</a>.

dr Michael Romano

Dr Michael Romano laureatem prestiżowej nagrody czasopisma Astronomy & Astrophysics

Dr Michael Romano z Zakładu Astrofizyki Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ), został laureatem prestiżowej nagrody "Early Career Research Award" przyznawanej przez czasopismo "Astronomy & Astrophysics" (A&A). Nagroda "Early Career Research Award" przyznawana jest co roku młodym naukowcom, którzy wyróżnili się wybitnymi osiągnięciami w dziedzinie astrofizyki.

Artist’s impression of an outflow of molecular gas from the quasar J2054-0005 (Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO))

Uciekający gaz - ALMA dostrzega cień wypływu molekularnego gazu z kwazara, gdy Wszechświat miał mniej niż miliard lat

Przewidywania teoretyczne zostały potwierdzone odkryciem wypływu cząsteczkowego gazu z kwazara, gdy Wszechświat miał mniej niż miliard lat. Wyniki uzyskane na podstawie obserwacji teleskopu ALMA mają duże znaczenie dla zrozumienia procesów formowania się gwiazd w galaktykach. W pracach zespołu badawczego uczestniczył dr Darko Donevski z Zakładu Astrofizyki NCBJ.

Budżet energetyczny 1000 galaktyk w połowie istnienia Wszechświata. Strzałki odpowiadają korelacjom z różnymi wielkościami. Różne linie odpowiadają różnym zależnościom z literatury.

Wszechświat w kryzysie wieku średniego: Interakcje galaktyk bez wpływu na pył międzygwiezdny

Nowe badanie rzuciło światło na skomplikowane zależności pomiędzy pyłem międzygwiazdowym w galaktykach, właściwościami galaktyk i ich środowiskami. Mimo długotrwałych badań, relacje między właściwościami pyłu a środowiskiem w jakim znajdują się galaktyki były dotąd słabo poznane. W najnowszej pracy opublikowanej w Astronomy&Astrophysics, naukowcy opisali związek między ilością światła gwiezdnego pochłanianego przez pył a środowiskiem galaktyk.

Profesor Agnieszka Pollo objęła funkcję Zastępcy Dyrektora NCBJ ds. Naukowych

16 października 2023 r. nastąpiła zmiana na stanowisku Zastępcy Dyrektora NCBJ ds. Naukowych. Dotychczasowa dyrektor, profesor Ewa Rondio przekazała swoje obowiązki profesor Agnieszce Pollo, astrofizyczce, która dotychczas kierowała bardzo prężnie rozwijającym się Zakładem Astrofizyki.

Zdjęcie: Artystyczna interpretacja odpływów galaktycznych. Aktywność gwiazdotwórcza może skutkować powstawaniem potężnych wiatrów (odpływów), które są w stanie przenosić gaz na bardzo duże odległości, aż do przestrzeni międzygalaktycznej. Linie emisyjne [CII] 158 μm wyraźnie wskazują na odpływ gazu atomowego. Źródło: ESA/Hubble, ESO/L. Calçada, M. Romano.

Galaktyczne odpływy gazu rządzą ewolucją galaktyk karłowatych

Gwiazdom przypisywana jest kluczowa rola w sterowaniu ewolucją galaktyk o niewielkich masach. Wytwarzane w nich wiatry galaktyczne, tzw. odpływy (ang. outflows), wyrzucają gaz poza ośrodek międzygwiazdowy, uniemożliwiając powstawanie nowych gwiazd. Badania wpływu galaktycznych odpływów na cykl barionowy galaktyk karłowatych, przeprowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców pod przewodnictwem astrofizyka z NCBJ, zostały właśnie opublikowane w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics.

Stanisław Mrówczyński podczas Specjalnego Colloquium DBP (foto: Marek Pawłowski / NCBJ)

Wręczono doroczne nagrody Departamentu Badań Podstawowych NCBJ

26 czerwca 2023 r. odbyło się Specjalne Colloquium, na którym wręczone zostały nagrody za najlepsze prace badawcze i działalność popularyzatorską w roku 2022. Laureatami zostali dr hab. Michał Bluj, zespół w składzie dr hab. Paweł Ziń i dr Maciej Pylak, dr Michael Romano oraz prof. dr hab. Jerzy Kowalski-Glikman i dr Miguel Figueira.