Projekt POLAR-2 to międzynarodowa misja naukowa mająca na celu badanie kosmicznych rozbłysków gamma (GRB) poprzez pomiar polaryzacji ich promieniowania. Instrument zostanie zainstalowany na Chińskiej Stacji Kosmicznej. Po stronie polskiej projektem kieruje prof. Agnieszka Pollo, a za koordynację pakietów technicznych odpowiada mgr inż. Dominik Rybka – naukowcy z Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

POLAR-2 jest jednym z sześciu eksperymentów wybranych w 2019 roku w ramach wspólnego konkursu ogłoszonego przez Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Przestrzeni Zewnętrznej (UNOOSA) oraz Chińską Agencję Kosmiczną (CMSA). Projekt realizuje międzynarodowe konsorcjum instytutów z: Polski – Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ), Szwajcarii – Uniwersytet w Genewie, Niemiec – Uniwersytet w Tybindze oraz Chin – Instytut Fizyki Wysokich Energii Chińskiej Akademii Nauk (IHEP).

W listopadzie br. w Pekinie odbyły się spotkania i wydarzenia w ramach projektu POLAR-2 z udziałem polskiej reprezentacji. Prof. Agnieszka Pollo, mgr inż. Dominik Rybka oraz inż. Grzegorz Łubian prowadzili rozmowy m.in. o postępach prac nad budową instrumentu, naukowym wykorzystaniu danych, a także wizytowali wybrane ośrodki badawczo-techniczne.

Głównym celem misji POLAR-2 jest precyzyjny pomiar polaryzacji kosmicznych rozbłysków gamma (ang. Gamma Ray Bursts, GRB) — jednych z najpotężniejszych eksplozji we Wszechświecie, związanych z końcowymi etapami ewolucji masywnych gwiazd, takimi jak wybuchy hipernowych czy zderzenia gwiazd neutronowych. – W ostatnich latach zainteresowanie GRB wzrosło, ponieważ zjawiska te są również źródłem obserwowanych fal grawitacyjnych. Mimo rosnącej bazy obserwacyjnej mechanizm powstawania rozbłysków gamma wciąż nie jest w pełni poznany. Kluczową, brakującą informacją pozostaje pomiar polaryzacji promieniowania, który może wyjaśnić m.in. rolę pola magnetycznego w źródle rozbłysku. Dotychczasowe pomiary są nieliczne i nie pozwalają na jednoznaczne wnioski. Szacujemy, że po umieszczeniu na orbicie POLAR-2 będzie rejestrował około 250 rozbłysków gamma rocznie, z czego około 30 z wysokiej jakości pomiarem polaryzacji – mówi profesor Agnieszka Pollo.

Seria listopadowych spotkań pozwoliła na intensywne rozmowy, wymianę doświadczeń i prezentację kompetencji badawczych uczestniczących w eksperymencie zespołów. Była to okazja do omówienia nie tylko dalszych działań w ramach misji POLAR-2, ale i możliwych przyszłych wspólnych inicjatyw naukowych i technologicznych.