wielkanauka.pl

Katalizator dla innowacji kształtujących przyszłość. Dołącz do projektu i twórz lepsze jutro razem z nami!

 

Projekt „Wielka Nauka dla Polskiej Innowacyjności” finansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, w którym PNT uczestniczy, polega na dotarciu do polskich przedsiębiorców z informacją o innowacyjnych zleceniach oraz dostępie do technologii opracowywanych w Ośrodkach co uczyni je bardziej widocznymi na rynku Big Science.

 

Infrastruktury Big Science ulokowane są na terenie całej Europy, a międzynarodowe zespoły naukowców, inżynierów i specjalistów pracują m.in.: nad projektami związanymi z nowoczesnymi źródłami energii, biologią molekularną oraz medycyną. Ośrodki te funkcjonują jak każde duże przedsiębiorstwo, które potrzebuje dostawców nie tylko innowacyjnych rozwiązań, ale również standardowych produktów niezbędnych do funkcjonowania ośrodka.

Europejska Organizacja Badań Jądrowych (CERN)

Europejska Organizacja Badań Jądrowych CERN jest instytucją naukowo-badawczą. Znajduje się w północno-zachodniej Genewie. Graniczy ze Szwajcarią i Francją. 

Aktualnie z ośrodkiem współpracują 23 państwa. Zatrudnia się tu 2600 pracowników i tysiące naukowców oraz inżynierów ze świata. Ich zadaniem jest badanie największego akceleratora cząsteczek, czyli Wielkiego Zderzacza Hadronów.

Sam CERN to akronim od niegdyś znanej nazwy Europejska Rada Badań Jądrowych (fr. Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire). Nawet pomimo zmian - wprowadzeniu konwencji w 1953 roku, zachowano skrótowiec. Obecnie stosowana jest także nazwa Europejskie Laboratorium Fizyki Cząstek (fr. Laboratoire Européen pour la Physique des Particules), lecz wciąż nie jest uznawana za oficjalną.

Link do infrastruktury: https://www.home.cern/

Międzynarodowy Eksperymentalny Reaktor Termonuklearny (ITER)

ITER jest reaktorem termonuklearnym, ale także międzynarodowym projektem badawczym z nim związanym. Jego celem jest sprawdzenie, czy i w jakim stopniu możliwa jest produkcja energii z fuzji jądrowej na wielką skalę.

 

Nadrzędnym celem projektu jest zbudowanie wielkiego tokamaka. Inspiracją do jego stworzenia są mniejsze produkty, takie jak DIII-D czy TFTR. W 2006 roku szacowano, że projekt zakończy się w 2036 roku, przy czym ostatnie 20 lat to sama praca reaktora. Całość przedsięwzięcia szacuje się na 10 000 000 000 euro. Tak gigantyczna suma plasuje reaktor na drugim miejscu pod względem najdroższych programów badawczych. 

 

Wielki tokamak budowany jest w Cadarache (południe Francji). Państwa i związki biorące udział w procesie, to:

  • Unia Europejska, 
  • Chiny,
  • Japonia, 
  • Stany Zjednoczone, 
  • Korea Południowa,
  • Rosja, 
  • Indie. 

 

Przed przystąpieniem w 2005 roku do programu Indii przewidywano, że UE pokryje połowę kosztów budowy tokamaka, a pozostałe państwa po 10% w formie komponentów. Pierwszy zapłon ma nastąpić w 2025 roku. Wcześniej przewidywano rok 2019, ale projekt ma opóźnienia. 

Projekty zakładają, że ITER za każdym razem ma podtrzymywać reakcję fuzyjną ok. 1000 sekund, uzyskując jednocześnie moc 500–1100 MW. Energia ma wydzielać się w postaci ciepła, przy czym nie przewiduje się jej przetwarzania na energię elektryczną. 

W przyszłości ITER ma służyć jako baza pod kolejne projekty reaktorów fuzyjnych, które mają osiągać moc nawet 3000 do 4000 MW.

Link do infrastruktury: https://www.iter.org/

Europejski Rentgenowski Laser na Swobodnych Elektronach (XFEL)

European XFEL jest budowany w synchrotronowym centrum badawczym DESY w Hamburgu.

Współczesna biologia molekularna, farmakologia, biofizyka wraz z zastosowaniami medycznymi, inżynieria materiałowa, krystalografia i fizyka materii skondensowanej nie osiągną postępu bez stosowania w eksperymencie nowych źródeł promieniowania, jakim jest XFEL.

Misją Krajowego Konsorcjum jednostek naukowych zainteresowanych udziałem w budowie i eksploatacji Europejskiego Lasera na Swobodnych Elektronach (XFEL) jest działanie na rzecz znaczącego udziału Polski w budowie i eksploatacji tego unikatowego źródła.

Celem działania Krajowego Konsorcjum jest:

  1. zapewnienie efektywnego wykorzystania szans, jakie stwarza udział Polski w projekcie XFEL, poprzez prowadzenie działalności informacyjnej i szkoleniowej o warunkach uczestnictwa przemysłu i jednostek naukowych w tym przedsięwzięciu;
  2. koordynowanie i wspieranie organizacyjne działań członków Konsorcjum związanych z ich udziałem w projekcie XFEL.

Podstawą działalności Konsorcjum są środki finansowe pozyskiwane z MNiSzW w formie specjalnych projektów na finansowanie działalności wspomagającej badania.

Link do infrastruktury:: https://www.xfel.eu/